De sociale dimensie

Het is een beetje verwonderlijk, maar bijna van bij het begin van de geboorte van het Esperanto als beweging, is zij gekenmerkt - en misschien zelfs enigszins verlamd - door de discussie over politiek en neutraliteit. Die discussie uitte zich in de realiteit in de diametrale opstelling ``progressief'' (de sociale idee) en ``burgerlijk'' (de neutraliteit). Daarmee weerspiegelt de Esperantobeweging perfect de gangbare denkpatronen in de wereld. Datzelfde fenomeen doet zich ook voor op plaatselijke schaal. M.a.w., wat leeft in de maatschappij, leeft ook in de Esperantowereld. De toenemende mondigheid van mensen die zich ``progressief'' noemen in de maatschappij, vindt dan ook logischer wijze zijn spreekbuis in de Esperantowereld. In het mei-juni nummer van JEN (en ook elders) verscheen een Alvoko al progresemaj esperantistoj en la nederlandlingva regiono van Jacques Schram. Wij nemen de tekst hier in vertaling over.

Is een Esperanto-arbeidersbeweging nodig?

Arbeiders zijn door de voortschrijdende automatisering een verdwijnend ras, en daarom raakt het woord ``arbeider'' zelf uit de mode. De werknemers die computers en ingewikkelde machines bedienen, noemen zich geen arbeiders meer. Maar betekent dat ook dat zij hun rechten niet meer mogen of hoeven te verdedigen? Het gebruik van computergestuurde machines veroorzaakt niet alleen meer werkeloosheid, maar ook een steeds grotere roofbouw van grondstoffen, een vernietiging van de natuur, terwijl tal van andere dingen slachtoffer worden van het huidige arbeidssysteem.

Ook het woord ``klassenstrijd'' raakt uit de mode, meer zelfs, het verloor elke betekenis. In feite roven wij westerse ``geliberaliseerde'' mensen de rijkdommen uit wat wij ``de derde wereld'' noemen. Kunnen wij ongestoord, misschien zelfs onbewust, die overconsumptie voortzetten? Is eigenlijk niet de tijd gekomen dat wij moeten zeggen: Stop de verdere vernietiging van de aarde? Stop de uitbuiting van de derde wereld? Is niet de tijd gekomen dat progressieven gaan samenwerken? Zelfs als we aanvaarden dat ``arbeider'' en ``klassenstrijd'' tot de industriële archeologie behoren, moeten wij dan toch niet toegeven dat een progressieve kracht meer dan ooit nodig is?

Wanneer progressieve Esperantosprekers voort blijven gaan met hun eigen graf te delven en - enkel drijvend op de Esperantobeweging - geen interesse tonen voor wat er buiten de beweging omgaat, dan mogen wij terecht twijfelen aan de noodzaak van een internationaal communicatiemiddel, dan mogen wij terecht twijfelen aan de noodzaak van het Esperanto.

Wij moeten vechten voor de bio-diversiteit van en het respect voor planten, dieren én mensen. Een moeilijke opdracht? Helemaal niet. De grote multinationale ondernemingen tonen ons hoe het moet. Zij slechten alle grenzen, zij ondernemen wereldwijd, en gebruiken de volgens hen machtigste taal, zonder de minste aandacht voor de problemen die deze taal eventueel aan anderen bezorgt. Zij vervuilen de lucht wereldwijd, zij vernietigen de natuur grensoverschrijdend. Zij zijn de ``echte'' internationalisten, en hun enige doel - zeg maar obsessie - ``geld verdienen'' leidt tot minachting en verkrachting van milieu, biodiversiteit, of wat dan ook.

Moeten wij dan in onze stoel blijven zitten, voor de televisie, ons vergapend aan hongerende kindjes en oorlogen van politieke machthebbers wier enige zorg is de eigen macht te versterken? Zij weten goed dat hun kiesvee de arbeiders zijn. Zij propageren nationalisme, opdat mensen binnen vaste grenzen zouden weten aan welke keizer zij belastingen moeten betalen, welke natie schuld heeft aan de gekke koeien, en onder welke vlag zij andere ``proleten'' moeten afmaken.

Wanneer we eerlijk zijn - en voor mij is dat synoniem met progressief - moeten wij besluiten dat we niet passief mogen blijven toezien op de haast onveranderlijke vernietiging van de bio-diversiteit; dat we niet mogen aanvaarden dat één klasse, uit zuivere zelfbevrediging, voor het geldelijk gewin, voor de macht, onze wereld vernietigt. Wij moeten die mensen, die denken dat zij de wereld bezitten, tegenhouden. En ons enige wapen is de redelijkheid. Wij kunnen de klasse van de zelfbevredigers slechts met het woord te lijf gaan.

In die strijd kan het Esperanto een te duchten wapen zijn, want met het Esperanto kunnen wij de grenzen doorbreken en aan de wereld tonen dat in regio's progressieve Esperantosprekers actief zijn, die niet aanvaarden dat wie dan ook, om welke reden dan ook het bezit van de aarde voor zich kan opeisen. Door het Esperanto kunnen die ijveraars bij elkaar steun vinden; weten dat zij in de wereld niet alleen staan, hoezeer dat door de ``internationale'' media ook wordt doodgezwegen.
Jacques Schram

Laatste aanpassing van deze bladzijde: 09-05-2020