Vlaamse Esperantobond | Flandra Esperanto-Ligo | Valona Esperanto-Asocio | Esperanto Bruselo | Esperanto-skoltoj | Lokaj grupoj
Eventa Servo |
MONATO |
Retbutiko
(webwinkel) |
Forumo |
Kalendaro
|
|
Vlaamse Esperantobond | Flandra Esperanto-Ligo | Valona Esperanto-Asocio | Esperanto Bruselo | Esperanto-skoltoj | Lokaj grupoj
Eventa Servo |
MONATO |
|
Esperanto speelt een rol in de nieuwe korte Vlaamse mysterieuze thriller-reeks van 6 afleveringen Moresnet (2024), gemaakt door Frank Van Passel, Jef Hoogmartens en Jonas Van Geel. Een deel van de cast is Duits; het verhaal speelt zich immers gedeeltelijk af in Frankfurt. De pilootaflevering vind je terug op VrtMax1, de hele reeks is te zien via Streamz2.
Acteur Boris Van Severen speelt in de reeks Ben, die na de dood van zijn vader terugkeert naar zijn geboortedorp Moresnet3 om het ouderlijk huis zo snel mogelijk te verkopen. Hij ontmoet er zijn jeugdvrienden terug en samen graven ze de tijdscapsule op die ze destijds begraven hadden. Hiermee doen ze een onrustwekkende voorspelling. Kan hij het onheil voorkomen?
Net na de begingeneriek zien we reeds een tattoo in het Esperanto, de mysterieuze tekst luidt: "Ili ne trovos ĝin ie ajn." (Waar dan ook, ze zullen het niet vinden.)
In het ouderlijk huis zien we niet veel later een spreuk aan de muur: "Tiuj kiuj ne trovas feliĉon hejme, ili ne trovos ĝin ie ajn." (Wie het geluk thuis niet vindt, zal het nergens vinden.)
Tijdens de begrafenis wordt verteld dat Ben's vader "een toegewijd beoefenaar was van het Esperanto, een verbindende taal die de ware spirit van internationale communicatie en wederzijds begrip belichaamde". We hadden het zelf niet beter kunnen verwoorden.
Hiernaast is er nog een mysterieus project met de titel "Eterneco" (oneindigheid) van belang, maar de inhoud zal in de verdere afleveringen duidelijk worden.
Moresnet is vandaag een deelgemeente van Plombières in de Belgische provincie Luik. Het ligt in het drielandenpunt waar België, Nederland en Duitsland elkaar ontmoeten.
Van 1816 tot 1919 was het een deel van Neutraal Moresnet4, een politiek neutraal gebied, bekend om zijn zinkmijnen5, maar vooral ook als gokstaatje en belastingparadijs, waar vrij gegokt mocht worden, in die tijd een verboden activiteit in veel landen. In 1906 ontmoette de populaire Duitse arts en plaatsvervangend burgemeester Wilhelm Molly de Esperanto-spreker Gustave Roy. Molly zag in de opkomst van het Esperanto een mogelijke nieuwe bestaansreden voor het gebied en samen poogden ze van Neutraal Moresnet de eerste Esperantostaat van de wereld te maken. Het plan werd door de inwoners met enthousiasme ontvangen en er werd zelfs een naam voor Neutraal Moresnet in het Esperanto bedacht: Amikejo ("plaats van vriendschap") compleet met eigen volkslied, de Amikejo-mars.
In de overtuiging dat het Esperanto na verloop van tijd wereldwijd zou aanslaan was het plan om alle inwoners van Neutraal Moresnet binnen de tien jaar Esperanto te laten spreken. De uitvinder van het Esperanto, Zamenhof, gaf zijn goedkeuring aan het project. Vanaf 1907 werden er lessen gegeven in Esperanto; in 1908 spraken 140 inwoners (3-4% van de totale bevolking) de taal. Het Esperanto werd naast het Duits, Frans en Limburgs (Platdiets) één van de officiële talen van het mini-staatje.
Door tegenwerking vanuit Duitsland, en de eerste Wereldoorlog, kwam er echter een einde aan Neutraal Moresnet.
Moresnet gaf ook al inspiratie tot het muzikale theaterstuk "Vrijstaat Moresnet"6, gespeeld door het theatergezelschap Broder. Dit stuk was nog tot 21 maart dit jaar te zien in verschillende culturele centra van Vlaanderen. Ook hier speelt het Esperanto een duidelijke rol.
De afgelopen jaren verschenen ook 2 boeken over Moresnet:
|
|
Moresnet is trouwens niet de enige poging om een Esperantostaat te stichten. Het Rozeneiland7 of in het Esperanto "Insulo de la Rozoj" was een micronatie aan het einde van de jaren zestig, met als enige officiële taal Esperanto. Het bestond uit een kunstmatig platform in zee van 400 m² groot, gebouwd op negen pijlers, nabij de kust van Italië. Op het platform werden een restaurant, bar, nachtclub, souvenirwinkel en een postkantoor gevestigd. Er werden eigen postzegels uitgegeven en een munteenheid (de Mill) vastgesteld, al werd in de praktijk de munt zelf nooit geslagen. In 1967 werd het eiland geopend voor het publiek, en het werd een toeristische attractie. Op 1 mei 1968 riep het eiland onafhankelijkheid uit, en bestond tot 13 februari 1969 toen het Italiaanse leger het platform opblies. Het werd niet meteen geheel vernietigd; dat gebeurde pas tien dagen later definitief door een storm.
In 2020 verscheen een Netflix-film die het opmerkelijke verhaal van het eiland in beeld brengt: L'incredibile storia dell'Isola delle Rose8.
Het Esperanto blijft populair en wordt zowat overal ter wereld gesproken door enkele honderdduizenden sprekers. Dit zijn enkele honderdduizenden mensen, die deze taal op vrijwillige basis geleerd hebben, uit idealisme, nieuwsgierigheid, fascinatie voor talen, of een andere reden. Elke week zijn er wel ergens ter wereld bijeenkomsten. Ook heel wat kinderen, vooral uit internationale gezinnen, krijgen het Esperanto reeds vanaf de geboorte mee, naast vaak nog 1 of 2 – soms 3 – andere, nationale talen.
De boekenwinkel van de Vlaamse Esperantobond in Antwerpen heeft niet minder dan 2200 titels (boeken en CD's) in voorraad, publiceert twee tijdschriften en heeft daarnaast ook nog 8 plaatselijke afdelingen, allemaal beheerd door vrijwilligers en 1 deeltijdse bediende.
Eind 2024, begin 2025 vond er een jongeren-bijeenkomst plaats in Ferrières, een plaatsje in de provincie Luik, georganiseerd door de "Verdaj Skoltoj" (de groene scouts), een groep Esperanto-sprekende Scouts, gebaseerd in Wallonië, maar met leden in meerdere landen. Aan de bijeenkomst namen meer dan 149 jongeren deel uit 27 landen.
Lode Van de Velde